از جمله اماکنی که به عنوان مراکز این بحران بدان پرداخته می شود و همواره دغدغه مسئولان و مدیران اجرایی کشورها است. شهرهای پر جمعیت و به ویژه کلانشهرها را شامل می شود. بدیهی است تعیین سهم شاخصه ها و سهم هر عنصر از عناصر آلوده کننده هوا در شهرها مورد ارزیابی قرار گرفته که سهم خودروها در این بین از جایگاه خاصی برخوردار است.

بنابراین متصدیان امر با برنامه ریزی و کارشناسی و مطالعات لازم تهمیداتی را در جهت ایجاد محدودیت ها در رفت و آمد خودروها تعریف- ترسیم و به اجراء می گذارند.

اجرای طرح زوج و فرد و ایجاد حلقه ها و محدوده های ترافیکی و اختصاص ساعات خاصی برای تردد خودروهای مختلف و نیز ارتقاء کیفیت حامل های انرژی (بنزین) انتقال آگاهی های لازم به رانندگان و شهروندان در قالب آموزش های شهروندی در زمینه پرهیز از تردد در ساعات و روزهای خاص(آلوده) در معابر شهری از آن جمله می باشند.

هر چند این اقدامات غالباً 50 درصد از تاثیرات مخرب در این خصوص را مرتفع نموده و بخش های دیگر از جمله صنوف و کارخانه های آلوده کننده هوا و دیگر عوامل را سازمان های مسئول در حد بضاعت و توان خویش پیگیری و سعی در رفع و یا کاهش آن دارند.

در این بین استفاده از سیستم های هوشمند GPS، GPRS، AVL در حمل و نقل درون شهری از اهمیت منحصر بفردی برخوردار است. کنترل و مدیریت حمل و نقل و پیشگیری از ترددهای بی مورد به همراه کاهش مصرف سوخت و تسریع در انتقال به موقع مسافران تاثیرات مطلوبی در تعدیل گازهای مضر و آلاینده های زیست محیطی خواهد داشت.

الفاظ و عباراتی مدتی است در میان مدیران حمل و نقل در کشور رایج گردیده که با عناوین پایش و پیمایش بدان پرداخته می شود. یکی از محاسن بهره گیری از سیستم های هوشمند در حمل و نقل کاهش اتلاف وقت و هزینه های شهروندان و مدیریت زمان است که میلیاردها برای کشور هزینه در بر دارد.

افزایش بهره وری، کاهش تخلفات، استرس، تجمیع اطلاعات حمل و نقلی در هر زمان جهت برنامه ریزی از سوی کارشناسان، کنترل و نظارت در ارائه خدمات از سوی ناظرین و بازرسان و عوامل پلیس، ایجاد توازن و تعادل در میزان پیمایش خودرو و مسافت طی شده یا مقدار سوخت گیری از سوی راننده، رعایت نرخ های قانونی استفاده از دستگاه های دریافت کرایه(الکترونیکی) و حذف پول خرد (مسکوکات و اسکناس) و کاهش آلودگی در این خصوص در انتقال بیماری ها توسط پول، آمارگیری در حجم مسافرت ها و مدیریت کلان درآمد و شد شهروندان، قابل دسترس بودن آنی اطلاعات در سامانه های حمل و نقلی و رسیدگی فوری و به موقع به شکایات مردم و از همه مهمتر تکریم ارباب رجوع از فوائد بهره مندی از این سیستم می باشد.

در نهایت این حرکت موجبات آرامش و نشاط عمومی را در سطح مراودات ما بین رانندگان و مسافران به همراه خواهد داشت.

به نظر می رسد امتیازات فوق در میان سازمان ها و دستگاه های دخیل از جمله تاکسیرانی و سازمان های حمل و نقل عمومی همچنان مغفول مانده و به طور حتم فاصله گرفتن متولیان از این عامل مهم آن هم در عصر جدید لطمات جبران ناپذیری را در ابعاد معنوی و مادی بر پیکره حمل و نقل عمومی درون شهری در پی داشته و خواهد داشت.

جا دارد اشاره گردد از اسفندماه 1388 که معاونت محترم ریاست جمهوری خطاب به تمامی کلانشهرها نصب و راه اندازی سیستم های هوشمند را برابر فرجه ای معین مورد تاکید قرار داده اند (پایان شهریور 1389) متاسفانه این مهم محقق نشده، مجددا مدیرکل دفتر حمل و نقل شهری و ترافیک وزارت کشور ضرب العجل دیگری را در نصب سیستم هوشمند (پایش و پیمایش) در حمل و نقل عمومی مورد تاکید و توصیه قرار داده اند. (پایان شهریور ماه 1396)

در خاتمه امید است بواسطه حساسیت و تاثیرات فراوان و جایگاه ویژه حمل و نقل عمومی در جابجائی های مسافر درون شهری نصب و راه اندازی و بهره برداری از سیستم های هوشمند با اولویت به عنوان یک فرصت تلقی شده و با قید فوریت در دستور کار متولیان و مدیران فهیم و مدیر با جدیت و با عزمی راسخ قرار گرفته و مورد پیگیری واقع شود.

ناصر محمدی بنادکی

خبرنگار اجتماعی جام جم استان البرز