1480/308055
امیر حسین حسنی
1402/1/5
آرش فهیم
یکی از دلایل اولیه ای که منجر به افزایش ضریب توفیق این سریال شده، حضور سعید آقاخانی در جایگاه کارگردان است. چون آقاخانی علاوه بر سابقه و تجربه بالای تولید سریال طنز، خودش متعلق به قومی است که در این مجموعه تلویزیونی، محور قرار گرفته اند. شناخت روحیات و ظرایف گفتاری و رفتاری و بسیاری از جزئیات فرهنگی و اجتماعی کردها از سوی کارگردان، نقش موثری در قوام یافتن شکل و فضای «نون خ» داشته است. بدون شک اگر همین فیلمنامه با همان عوامل و امکانات در اختیار کارگردانی بیگانه با قوم کرد قرار می گرفت، نتیجه کاملا تغییر می کرد. این نکته بسیار مهمی است که اگر قرار است مردم یک ناحیه و قوم در آثار سینمایی و سریال ها –به ویژه اگر کمدی باشند- سوژه بشوند، حتی الامکان فیلمنامه نویس و کارگردان بومی استخدام شود تا کار به بیراهه و اهانت و تصنع کشیده نشود.
یکی از دلایل موفقیت سریال «نون خ» حضور و ظهور کاراکترهایی است که هر یک دارای شخصیت و مرام متفاوتی هستند. به گونه ای که هر یک از مخاطبان سریال، با یک یا چند نفر از آدم های سریال، ارتباط برقرار می کنند. مردمی که در فصل دوم «نون خ» می بینیم با اینکه همه اهل یک روستا و متعلق به یک قوم هستند اما تک بعدی نیستند. هر کدام از آنها زندگی و عالم خودشان را دارند و بخشی از دنیای داستان را در سریال می سازند.
در این فضا و در کنار طنز کلامی، کمدی موقعیت هم شکل می گیرد. یعنی فقط حرف های آدم های سریال نیست که ما را می خنداند، بلکه ترکیب و کنار هم قرار گرفتن آدم هایی که ذاتا طنزآمیز طراحی شده اند، عامل اصلی ایجاد کمدی است. مثلا مهیار در عین سادگی، پیچیدگی و ظرافت خاصی هم وارد و رفتار اوست که بار کمدی را در این سریال بالا می برد. این درباره بقیه کاراکترهای سریال هم جاری است.
عبور از خنثی زدگی، دیگر ویژگی این سریال است. یکی از آفت های برنامه های تلویزیونی و سریال ها خنثی و بی ثمر بودن آن هاست. یک سریال می تواند بدون سیاست زدگی و سیاه نمایی، درد دل مردم را نمایش دهد، به سیاست دست اندازد و حتی با مسئولان و موضوعات مختلف شوخی کند. اهمیت این مسئله را می توان در تغییر علاقه مردم به این سریال در قسمت های اخیر دید. قسمت های اول سریال چندان جذابیت و کشش نداشت، چون خنثی بود و روی مسئله خواستگاریابی اینترنتی که برای خیلی از ما نامانوس است انگشت گذاشته بود. اما از جایی که قصه سریال با ماجرای زلزله گره می خورد و تکه پرانی ها و کنایه زدن های سریال با سوژه های سیاسی و اجتماعی شروع می شود، فضا گرم تر می گردد و اشتیاق مردم برای تماشای این سریال نیز افزایش می یابد.
متأسفانه غالب آنچه در سینمای ما از کردها و مناطق کردنشین به تصویر کشیده شده است، تصاویر و روایت هایی آلوده به قومیت گرایی و تفرقه بوده است. «نون خ» از معدود آثاری است که بجای قومیت گرایی، به قومیت نگاری نزدیک شده است. یعنی با کنار زدن اطوارهای شبه روشنفکرانه و اگزوتیک رایج در سینما در مواجهه با کردها، به متن فرهنگ و زندگی روزمره این مردم رفته است. «نون خ» به زیبایی و بدون شعارزدگی، بسیاری از دروغ های رایج در فیلم های جشنواره ای و قومیت گرا را برملا می کند. در سینما و تلویزیون و به طور کلی در رسانه برای ابطال یک دروغ الزاما نباید سراغ آن رفت، بلکه گاهی کافی است تا راستی و درستی را نشان داد و این گونه دروغگو را رسوا کرد.