همانگونه که در شماره های قبل بدان اشاره شد توسعه صنعت گردشگری نیازمند ساز وکارهای متعددی است. اهتمام خاص به آموزش عمومی و تخصصی درباره نحوه برخورد یا روبرو شدن با گردشگران داخلی و خارجی با آداب و رسوم و فرهنگ ها و زبان های مختلف از موضوعاتی است که تاثیر خاص و به یاد ماندنی بر ذهن و فکر گردشگران داشته به گونه ای که ممکن است سال های سال از ذهن و خاطر آنان بیرون نرود. مسلماً این آموزش ها می تواند در معرفی فرهنگ و اخلاق و صفات شاخص مردم کشورمان و همچنین یادآوری تاریخ پر از افتخار این ملت نقش به سزایی داشته باشد. آنچه از آموزش عمومی می توان گفت چگونگی روبرو شدن با گردشگران غیر ایرانی و غیر بومی است. به نحوی که باعث احساس اذیت و ناراحتی و دل نگرانی در آنان نگردد حتما تاکنون با صحنه حضور یک گردشگر خارجی در خیابان و فضاهای عمومی روبرو شده ایم. نگاه مستقیم و خیره و متعجب به این افراد و حتی نگاه عمیق به ابزار و لوازم همراه آنان مانند دوربین و کلاه و کیف و... به گونه ای که باعث احساس ناخوشایند برای آنها می گردد از مصادیق عدم آگاهی شهروندان در این خصوص بوده و نیازمند آموزش فراگیر است. همچنین حتماً در داخل اتوبوس و وسایط مسافربری عمومی مثلا قطار و یا هواپیما مشاهده کرده ایم که بعضاً گردشگران علاقمند هستند ارتباط با مردم را شخصاً تجربه کنند و سئوال در مورد مکان ها را بهانه ای قرار داده تا بتوانند با مردم عادی صحبت کنند و تنها راهنمای سفرشان واسطه کسب اطلاعات عمومی از شهر و کشورمان نباشند و نوع پاسخگویی و نحوه برخورد در این گونه موارد دارای اهمیت بسیار است البته حتماً سیستم های امنیتی کشور و هموطنان شریف و دانا هوشیارانه مراقب هرگونه حرکت شائبه دار و هرگونه سوء استفاده افراد نامحرم و جاسوس که در لباس گردشگر وارد کشور می شوند بوده و خواهند بود. حضور گردشگران در کوچه ها و معابر و میادین و اماکن عمومی خود حکایت از محیط امن و ایمن و احساس قرابت و اطمینان خاطر این افراد داشته و خود نمایشگر رویکرد صحیح جامعه در موضوع استقبال و همراهی با میهمانان خارجی است. شاید حتی آموزش عمومی در خصوص چگونگی روش برخورد با گردشگران در ایستگاه های اتوبوس و مترو و قطار و یا در اماکن عمومی پارک ها و موزه ها و بناهای تاریخی و روستاهای نمونه گردشگری با جذب هدفمند آنان به منظور ایجاد درآمد برای کشور از یک سو و انتقال و آموزش غیر مستقیم و عملی مصادیق فرهنگی و اخلاقی و ارزشی مردم ایران زمین و نمایش اخلاق مداری مهرورزی، میهمان نوازی، از نگاهی دیگر ارتباط مستقیم داشته باشد. در خصوص آموزش های تخصصی متولیان امر از رهبران و اصطلاحاً لیدرهای گروه های گردشگری تا عوامل مجموعه های خدماتی گردشگری مانند دفاتری که به همین منظور در سطح شهرها و روستاهای نمونه گردشگری فعال هستند و همچنین آموزش عوامل اماکن پذیرایی بین راهی و هتل ها و سالن های پذیرایی و مدیران مرتبط با موضوع گردشگری نیر آنچه تاکنون کشور اتفاق افتاده از نظر کمی و کیفی کافی نبوده و این در شرایطی است که آموزش صحیح عملی، میدانی و علمی نیروهای جوان، فعال و تحصیل کرده از حیث ایجاد ارتباط سازنده، عاطفی و اطمینان بخش به گونه ای که نیازهای مشروعه گردشگران را تامین و مزیت های نسبی میهن مان را معرفی نموده و محصولات فرهنگی، هنری، تاریخی و صنایع دستی و تولیدات گیاهی طبی تا غذاهای لذیذ در عین حال سالم و سلامت بخش و شادی بخش را با بهترین روش ها و شیوه ها در توسعه این صنعت و به تبع آن اشتغال زایی و افزایش سرانه درآمد همیهنان و بالا رفتن در آمد کشور و افزایش توان دولت در ارتقاء سطح آمادگی در کل کشور در جهت جذب بیشتر درآمدهای صنعت گردشگری بسیار تعیین کننده خواهد بود. آموزش های زبان های زنده و پرمخاطب و پر گوینده به مجموعه کارکنان و شاغلین و متولیان گردشگری در سطح کشور و آموزش آمادگی های جسمانی و آموزش های جامعه شناسی و روانشناسی و دیرینه شناسی ملل گوناگون که کشورمان را به عنوان هدف گردشگری انتخاب می کنند وجود آمار دقیق و به روز از گردشگران خارجی وارد شده به ایران از حیث ملیت، زبان، سن، تحصیل، جنس زن و مرد و تعداد خانوار و علائق شخصی و عمومی و مدت زمان حضور در کشور و ترجیح آنان در استفاده از انواع گوناگون ناوگان حمل و نقل سفر و شاخص ترین خصوصیت سوژه های گردشگری در کشور از نظر گردشگران و تعداد سفرهای انجام شده آنان به ایران و دیگر کشورها و میزان درآمد آنان و بودجه سالانه ای که برای گردشگری در نظر گرفته اند و حتی نوع پوششی که در ایران با توجه به ضوابط و قوانین کشور می پسندند همه و همه برای برنامه ریزی های راهبردی و عملیاتی در صنعت گردشگری و صنایع دستی و میراث فرهنگی مورد نیاز بوده و می تواند ایران را در تراز اول کشورهای برخوردار از درآمدهای این صنعت قرار دهد. وجود باجه ها و مراکز اطلاع رسانی شهری و روستایی در سطح کشور برای گردشگران نوعی تکریم گردشگرها و موجبات افزایش رضایت آنان را فراهم خواهد نمود. طبعاً دانشگاه ها و مراکز فنی و حرفه ای و سازمان های مردم نهاد و موسسات غیر انتفاعی و نهادهای دولتی هرکدام در جای خود می توانند به تحقق موارد فوق کمک شایانی نموده و روز به روز به مباحث تخصصی تر صنعت گردشگری مطابق آنچه گذشت پرداخته و از تعاملات سازنده با یکدیگر مشکلات درآمدی خود را نیز به طریق پایدار رفع نمایند، در ادامه به تجربه برخی کشورها و علل موفقیت آنان در صنعت گردشگری خواهیم پرداخت. ادامه دارد.... مهدی ناصری مقبل