96/472
امیر حسین حسنی
1400/1/5
خانواده منتظر، خانواده ای است که کودکانش با مسائل مذهبی مانوس شده باشند. کودکان برای آشنا شدن با مسائل مذهبی نیاز به گذر زمان دارند. کودکان زیر سن 7 سالگی نمی توانند به صورت مستقیم درک درستی از این مسائل مثل پیامبر، معجزه، فرشته و... داشته باشند و باید در این سن به صورت غیر مستقیم به آنها آموزش داده شود.
خانواده یکی از مهمترین و در واقع اولین منبعی است که می تواند بر روی یک کودک تاثیر بگذارد. معمولا اینگونه است که هر گونه رفتاری را که کودکان در بزرگسالی از خود نشان می دهند، مربوط به خانواده و الگوبرداری از والدینشان است. هر گونه آموزش تاثیرگذاری را که والدین تصمیم دارند در زمینه مسائل مذهبی به کودکان و نوجوانان خود بدهند، در ابتدا باید منوط به یک اصل مهم باشد و آن هم تناسب با میزان درک و شعور کودک و نوجوان است. والدین باید به هر کودکی در هر سنی به گونه ای خاص آموزش بدهد. در دوران قبل از 7 سالگی بهترین نوع آموزش، آموزش غیرمستقیم است. یعنی از طریق کتاب خواندن، داستان تعریف کردن، شعر خواندن و یا دیدن رفتن های مذهبی والدین مثل، دعا کردن، حتی مکان های مذهبی رفتن، می تواند ذهن کودک را آماده پذیرش و درک مسایل مذهبی کرد. اگر این کار انجام شود، در نوجوانی پذیرش نوجوان نسبت به مسائل مذهبی بالا می رود. در واقع قبل از 7 سالگی، والدین باید به پایه گذاری ارزش های مذهبی در کودکان بپردازند و آموزش زود هنگام و سخت را نداشته باشند زیرا ممکن است در این صورت اثر نامطلوب داشته باشد. مقید بودن والدین به آداب دینی و دیدن محبت و علاقه به ائمه و امام زمان (عج) می تواند تاثیر خوبی را در بزرگسالی فرد داشته باشد.
بهترین راه آموزش مسایل مذهبی به کودکان زیر هفت سال، از راه های غیر مستقیم مثل خواندن داستان، شعر، احادیث و... می باشد.
بعد از خانواده، محیط اجتماع تاثیرگذارترین مکان برای آموزش مسائل مذهبی به کودکان است. قبل از سن 7 سالگی، مهد کودک ها نیز مثل والدین فقط وظیفه آموزش غیر مستقیم به کودک را دارند و سخت گیری بیش از حد توان کودک می تواند صدمه زننده باشد. از 7 سالگی به بعد، همزمان با ورود کودک به اجتماع بزرگتر یعنی مدرسه، نوع آموزش ها تغییر می کند و کم کم آرام آرام و گام به گام تبدیل به آموزش مستقیم و صحبت های مستقیم و شفاف و واضح نسبت به مسایل مذهبی می شود. فقط باید به این اصل دقت داشته باشیم که اگر آموزش ها متناسب با میزان درک و فهم کودک نباشد و همچنین اگر سخت گیری زیادی در این آموزش ها بشود، می تواند تاثیر منفی بر فرد بگذارد و یا دلزدگی در او را ایجاد کند.
یکی از مسایل دیگری که می تواند به کودک و نوجوان کمک کند تا با ائمه و امام زمان (عج) آشنا شوند، این است که والدین، بستگان و مسئولان اجتماعی، با شنیدن نام ائمه صلوات بفرستند با آمدن نام امام زمان (عج) به ویژه در زمان خواندن دعا از جای خود بلند شوند و در اعیاد و یا عزاداری های مذهبی به بروند و به نذر کردن درباره حل شدن مشکلاتشان بپردازند. کودکان الگوبرداران خوبی هستند. اگر در دوران کودکی بتوانند الگوهای خوب را ببینند در نوجوانی پذیرش بالاتری را نسبت به این مسایل دارند.
اولین و مهمترین منبع تاثیرگذار در کودکان و نوجوان در رابطه با مسائل مذهبی خانواده است. کودک و نوجوان از والدین خودشان در درجه اول الگوبرداری می کنند و راهکار دیگر برای آشنا کردن کودک و نوجوان با و ائمه اطهار، این است که داستان زندگی آنها را با توجه به سن فرد، برایش تعریف کنیم. در این زمینه کتاب های مربوط به سنی وجود دارد که می تواند تهیه و خواندن آنها بسیار کمک کننده باشد.
والدین و مربیان توجه داشته باشند که با دیدن نشانه های مثبت از رعایت اصول مذهبی و کمک گرفتن از ائمه و خواندن دعا و نذر کردن، فرزندشان را تشویق کنند تا این عمل پسندید و مهم در فرزند آنها تثبیت بشود.
با توجه به سن کودک شرایط ظهور امام زمان (عج) را بیان کنیم. دعا برای سلامتی و ظهور ایشان، خواندن دعای مخصوص امام زمان (عج) می تواند از ویژگی های یک فرد منتظر ظهور امام زمان (عج) باشد.
تهیه نرم افزارهای مذهبی، کارتون ها و فیلم های مذهبی نیز از عوامل تاثیرگذار در این باره می باشد. معمولا کارتون ها، فیلم های کودکان و انیمیشن ها برای کودکان کوچکتر جذابیت دارد و همین جذابیت ها باعث ایجاد یادگیری بهتر در آنها می شود.
خواندن احادیث و روایات ائمه در رابطه با امام زمان، حضرت مهدی(عج) و همچنین خواندن روایات و احادیثی که بیان کننده کارهای نیک و بالا بردن جایگاه هر فرد در پیش خدا می باشد، می تواند از بهترین اقدامات در آموزش وجود امام زمان (عج) و آموختن مسایل مذهبی به کودکان باشد.
رومینا سادات تجاره، کارشناس ارشد مشاوره - بخش خانواده ایرانی تبیان